Koruyalım, korunalım. / Protect and converse
Ülkemizde Vespidae ile ilgili yapılan faunistik ve sistematik çalışmalar sonucunda Vespinae ve Polistinae altfamilyalarına ait 22 türün bulunduğu tespit edilmiştir. Vespidae familyasında yumurta koyma organı değişikliğe uğrayarak savunma iğnesi halini almıştır. Bu iğneye bağlı zehir kesesinden salgılanan zehir omurgasızlar için öldürücü insan ve diğer omurgalılar için ise acı vericidir. Ancak allerjisi olan insanlarda ise öldürücü özelliğe sahiptir. Ancak halkımız bu gruptaki veya benzer böcekleri yeterince tanımadığı için balarısı dışındaki zar kanatlı böceklerin hemen tamamına özellikle de sarı veya sarımsı kahverengi olanlarının tümünü eşek arıları olarak nitelendirmektedirler. Vespidae türlerinin genel olarak iri yapılı olması, yaz aylarında adeta insanlarla iç içe yaşamaları, bu yüzden de insanları sık sık sokmaları, bunların hırçın, sinirli ve korkutucu yaratıklar olarak tanınmalarına neden olmaktadır.
Vespidae türleri arı kovanlarına girerek balı yağma etmekte, çok kez kovanların sönmesine neden olmaktadırlar. Ülkemizdeki türler bu yönüyle çok büyük önem taşımaktadırlar. Diğer taraftan özellikle yumuşak ve olgunlaşmış meyveleri kemirerek, birçok mikroorganizmaların girişini kolaylaştıran yaralar açmakta ve bu meyvelerin çürümelerine neden olmaktadırlar. Ayrıca meyve fidanlarını ve dallarını kemirerek kuruttukları da olmaktadır. Çöpçül durumundaki türler çöp bidonları ve benzer yerlerdeki kokuşmakta olan gıda artıkları üzerinde beslenerek veya dolaşarak aldıkları mikropları çevreye bulaştırmaktadırlar. Rekreasyon alanlarında, tarla, bahçe ve bazı tarım ürünlerini işleyen imalathanelerde insanları taciz ederek verimi önemli derecede düşürmektedirler. Nadiren de olsa sürücüleri rahatsız ettikleri için otomobil kazalarına neden olmaktadırlar. Cemiyet halinde yaşayan Vespidae türleri insanları sokarak huzursuz etmekte bazen de ölümlere neden olmaktadırlar.
Genel sistemik bir reaksiyon hafiften şiddetliye doğru şöyle sıralanabilir. Hararet, baş ağrısı, keyifsizlik, kurdeşen olma, lenf bozukluğu ve oldukça fazla mafsal ağrısıdır. Orta derecede sistemik bir reaksiyonda ise bir veya daha fazla simptomdan herhangi birisi ortaya çıkabilir. Bunlar boğaz veya göğüsün sıkışması, karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, hırıltılı solumak ve sokulan yerin etrafında su toplanmasıdır. Şiddetli sistemik bir reaksiyonda ise şu simptomların herhangi biri veya daha fazlası ortaya çıkabilir. Nefes almada ve havayı içine çekmede zorluk çekmek, boğuk seslilik veya konuşma yeteneğinin zayıflaması, iradesizlik, şaşkınlık ve bir felaketin tehdit ettiğini hissetmek.
Bunlarla mücadelede çeşitli tuzaklar kullanılmaktadır. Vespidae türlerinin larvalarına yedirmek için et gibi proteince zengin besin maddelerini yuvalarına taşıma özelliklerinden yararlanılarak tuzak yemler hazırlanmaktadır. Bu yemler kuş, memeliler ve diğer bazı omurgasız hayvanların zarar görmemesi için özel kafesler içerisine yerleştirilmektedir. Bir et veya ciğer parçası bir insektisit ile muamele edildikten sonra kafes içerisinde yüksek bir yerden asılmalıdır. Birkaç gün sonra bu et parçası kokuşmakta ve bu böcekleri daha iyi cezbetmektedir. Böylece, bu kokuşmuş olan et parçalarını Vespidae türleri larvalarına yedirmek için yuvalarına taşımakta ve kısa sürede kontrol altına alınabilmektedirler. Yeraltında yuva yapan türlerin mücadelesinde bunların yuvalarının giriş delikleri etrafına TOZ İLAÇLAR dökülmekte ve bu ilaçlar yuvaya taşınacağı için kısa sürede sonuç alınmaktadır. Toprak üzerinde yuva yapan türlere karşı ise akşam saatlerinde ani ölüm meydana getiren insektisitler uygulanmalıdır. Bunların yoğun bulundukları alanlardaki çöp bidonları çevreyi kirletmeyecek ve olumsuz etki yapmayacak ilaçlarla belirli aralıklarla ilaçlanmalıdır.